Kalkulator FENa

Kategoria: Inne Zdrowie
- 21 czerwca 2025
| |

Oblicz frakcję wydalania sodu (FENa), aby pomóc w diagnozowaniu przyczyny ostrego uszkodzenia nerek (AKI). Ten kalkulator wspiera lekarzy, nefrologów i specjalistów medycznych w różnicowaniu przyczyn przednerkowych i wewnątrznerkowych AKI.

Wartości laboratoryjne pacjenta

Zakres normy: 135-145 mEq/L
Punktowe stężenie w moczu
Zakres normy: 0.7-1.3 mg/dL
Punktowe stężenie w moczu

Informacje o pacjencie

O frakcji wydalania sodu (FENa)

Frakcja wydalania sodu (FENa) to obliczenie używane do określenia, jaka część sodu przefiltrowanego przez nerki jest wydalana z moczem. Jest szczególnie przydatna w różnicowaniu przyczyn ostrego uszkodzenia nerek (AKI).

Znaczenie kliniczne
  • FENa < 1%: Zwykle wskazuje na przednerkową azotemię, sugerując, że nerki funkcjonują prawidłowo, ale otrzymują niewystarczający przepływ krwi. Typowe przyczyny to odwodnienie, niewydolność serca lub wątroby.
  • FENa > 2%: Sugeruje wewnątrznerkową niewydolność nerek, taką jak ostra martwica kanalików (ATN), gdzie kanaliki nerkowe są uszkodzone i nie mogą prawidłowo reabsorbować sodu.
  • FENa 1-2%: Może być niejednoznaczna i wymaga korelacji klinicznej.
Ograniczenia i uwagi
  • Diuretyki: Mogą sztucznie zwiększać FENa, promując wydalanie sodu, co może prowadzić do błędnej interpretacji.
  • Przewlekła choroba nerek: Pacjenci z PChN mogą mieć zmienione wartości wyjściowe FENa.
  • Inne czynniki: Niektóre stany, takie jak kłębuszkowe zapalenie nerek, zaawansowany wiek i sepsa, mogą wpływać na interpretację FENa.
  • Czas: Najbardziej wartościowe, gdy obliczane na początku przebiegu AKI, zanim nastąpi znacząca adaptacja.
Alternatywne obliczenia
  • Frakcja wydalania mocznika (FEUrea): Może być bardziej wiarygodna u pacjentów przyjmujących diuretyki.
  • Stężenie sodu w moczu: Wartości <20 mEq/L sugerują przednerkową azotemię, podczas gdy wartości >40 mEq/L sugerują wewnątrznerkową niewydolność nerek.
  • Wskaźnik niewydolności nerek (RFI): Kolejne obliczenie używane do różnicowania przyczyn AKI.

Oświadczenie: Ten kalkulator został zaprojektowany, aby wspierać specjalistów medycznych i nie zastępuje oceny klinicznej. Interpretacja wartości FENa musi być rozważana w kontekście pełnego obrazu klinicznego pacjenta, w tym historii, badania fizykalnego i innych wyników laboratoryjnych. W przypadku złożonych przypadków zawsze konsultuj się z nefrologiem lub odpowiednim specjalistą.

Czym jest kalkulator FENa?

Kalkulator FENa to narzędzie kliniczne, które pomaga ocenić przyczynę ostrego uszkodzenia nerek (AKI). Analizując kluczowe wartości laboratoryjne, szacuje frakcyjne wydalanie sodu (FENa), co wspiera specjalistów medycznych w rozróżnianiu między przednerkową azotemią a wewnątrznerkową niewydolnością, taką jak ostra martwica kanalików.

Podobnie jak kalkulator GFR, który szacuje funkcję nerek, czy kalkulator skorygowanego wapnia, który uwzględnia poziomy białka, ten kalkulator interpretuje gospodarkę sodową nerek, aby wspomóc decyzje terapeutyczne.

FENa (%) = [(Sód w moczu × Kreatynina w osoczu) / (Sód w osoczu × Kreatynina w moczu)] × 100

Jak korzystać z kalkulatora

  • Wprowadź wartości sodu w surowicy i sodu w moczu pacjenta w mEq/L.
  • Wpisz wartości kreatyniny w surowicy i kreatyniny w moczu w mg/dL.
  • Dodaj wiek pacjenta i wybierz odpowiedni scenariusz kliniczny (np. ostre uszkodzenie nerek, przewlekła choroba nerek).
  • Jeśli pacjent przyjmuje diuretyki, zaznacz odpowiednie pole, aby uwzględnić ich wpływ na wydalanie sodu.
  • Kliknij „Oblicz FENa”, aby zobaczyć wyniki i interpretację.

Dlaczego warto korzystać z kalkulatora FENa?

Ten kalkulator dostarcza cennych informacji w zarządzaniu schorzeniami nerek. Oto dlaczego jest przydatny:

  • Szybki wgląd kliniczny: Szybko klasyfikuje przyczynę AKI jako przednerkową lub wewnątrznerkową.
  • Wsparcie diagnostyczne: Współpracuje z narzędziami, takimi jak kalkulator wskaźnika Mentzera czy kalkulator powierzchni ciała, dla szerszego kontekstu klinicznego.
  • Poprawa dokładności: Redukuje ryzyko błędnej diagnozy poprzez ilościowe określenie gospodarki sodowej nerek.
  • Interpretacja w kontekście: Oferuje wskazówki uwzględniające takie czynniki jak wiek, scenariusz kliniczny i stosowanie diuretyków.

Interpretacja kliniczna

  • FENa < 1%: Sugeruje przednerkową azotemię – nerki oszczędzają sód z powodu niskiego przepływu krwi (np. odwodnienie lub niewydolność serca).
  • FENa > 2%: Wskazuje na wewnątrznerkową niewydolność, taką jak ostra martwica kanalików, gdzie reabsorpcja sodu jest upośledzona.
  • FENa 1–2%: Zakres nieokreślony – wymaga dodatkowych danych klinicznych.
  • Przy diuretykach: FENa może być niewiarygodna. W takich przypadkach należy rozważyć użycie frakcyjnego wydalania mocznika.

Najczęściej zadawane pytania

Czy można używać tego kalkulatora, jeśli pacjent przyjmuje diuretyki?

Tak, ale z ostrożnością. Diuretyki zwiększają wydalanie sodu i mogą sprawić, że FENa będzie myląca. Kalkulator zawiera opcję wskazania stosowania diuretyków i odpowiednio dostosuje interpretację.

Co jeśli wynik FENa mieści się w przedziale 1–2%?

Jest to uznawane za szarą strefę. Możesz potrzebować innych danych, takich jak ilość wydalanego moczu, historia pacjenta i inne testy, np. szacowanie GFR lub badanie moczu.

Czy to narzędzie jest przydatne tylko w ostrym uszkodzeniu nerek?

FENa jest najbardziej przydatna w AKI, ale może mieć pewne zastosowanie w innych kontekstach. Zawsze należy uwzględniać szerszy obraz kliniczny, podobnie jak kalkulator Childa-Pugha pomaga w ocenie wątroby, a kalkulator ciśnienia krwi monitoruje nadciśnienie.

Czy istnieją alternatywy dla FENa?

Tak. Alternatywy obejmują:

  • Frakcyjne wydalanie mocznika (FEUrea): Bardziej wiarygodne u pacjentów przyjmujących diuretyki.
  • Stężenie sodu w moczu: Może również wskazywać na przyczyny przednerkowe lub wewnątrznerkowe.
  • Wskaźnik niewydolności nerek (RFI): Kolejna opcja do analizy funkcji nerek.

Oświadczenie

Ten kalkulator jest przeznaczony do użytku przez pracowników służby zdrowia. Nie zastępuje on oceny klinicznej ani kompleksowej oceny pacjenta. Wartość FENa powinna być interpretowana w kontekście innych czynników, takich jak historia pacjenta, wyniki badania fizykalnego i dodatkowe dane laboratoryjne.